Μουσείο, Αρχαιολογικό Ρόδου

Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Ρόδου στεγάζεται στο μεσαιωνικό κτίριο του Νοσοκομείου των Ιπποτών, που βρίσκεται στην πλατεία Μουσείου, κοντά στο εμπορικό λιμάνι της πόλης. Μπαίνοντας από την κύρια είσοδο του μουσείου θα βρεθείτε στην εσωτερική αυλή, όπου θα δείτε ένα λιοντάρι που σπαράζει ζώο, έργο των υστεροελληνιστικών χρόνων, και μπροστά του ένα ψηφιδωτό δάπεδο από παλαιοχριστιανική βασιλική του 5ου αι. μ.Χ. Στη νοτιοανατολική γωνία της στοάς βρίσκεται η αίθουσα με τα σιδερένια βλήματα των κανονιών, σε διάφορα μεγέθη και τύπους, της ιπποτικής και κυρίως της οθωμανικής εποχής. Εδώ θα δείτε επίσης παλιά κανόνια, αλυσίδες που έκλειναν τα λιμάνια, καθώς και μία από εκείνες τις αλυσίδες που έβαζαν στα πόδια των αιχμαλώτων. Ο επάνω όροφος αποτελεί το πιο ενδιαφέρον τμήμα του κτιρίου. Όλη την ανατολική πλευρά (αριστερά από τη σκάλα) καταλαμβάνει η μεγάλη αίθουσα του νοσοκομείου, ο χώρος των ασθενών. Στην αίθουσα αυτή εκτίθενται γλυπτά από την εποχή της ιπποτοκρατίας: ανάγλυφες ταφόπλακες μεγάλων μαγίστρων και ιπποτών, ανάγλυφα οικόσημα και ενεπίγραφες πλάκες. Η πιο σημαντική επιτύμβια πλάκα είναι αυτή που είναι αφιερωμένη στο μεγάλο Μάγιστρο Φλούβιαν ή Ντε Λαστίκ, όπως φαίνεται από τα εμβλήματα που πλαισιώνουν την παράσταση του νεκρού. Χρονολογείται από το 1437 ή το 1454. Η επόμενη αίθουσα, μικρότερων διαστάσεων, πιθανόν να χρησίμευε ως τραπεζαρία. Εδώ εκτίθενται κυρίως νεκρικά ανάγλυφα της υστερορωμαϊκής εποχής. Τα περισσότερα προέρχονται από τη Ρόδο, εκτός από μια μικρή ενότητα που έχει μεταφερθεί από τη Νίσυρο. Βορειοδυτικά της τραπεζαρίας βρίσκεται η αίθουσα που πιθανόν χρησίμευε ως κουζίνα. Σε δύο χώρους εκτίθενται ευρήματα της αρχαϊκής εποχής και τμήματα αγαλμάτων από τον 5ο αι. π.Χ. έως και τη ρωμαϊκή εποχή. Από τα αρχαϊκά ευρήματα το πιο σημαντικό είναι ένα περιρραντήριο, το αρχαιότερο έκθεμα της αίθουσας, που προέρχεται από την Κάμιρο. Χρονολογείται από τα τέλη του 7ου αι. π.Χ. και στολίζεται με λιοντάρια, πάνω στα οποία πατούν γυναικείες θεότητες. Βγαίνοντας από αυτή την αίθουσα και πηγαίνοντας προς την επόμενη συναντάμε διάφορες επιτύμβιες στήλες, όπως τη στήλη της Καλλιαρίστας, του 350 π.Χ. Ανάμεσά τους βρίσκεται το κάτω μέρος μιας μεγάλης επιτύμβιας στήλης από τη Νίσυρο. Στη μέση της δυτικής πλευράς εκτίθεται η επιτύμβια στήλη Κριτούς και Τιμαρίστας, ύψους 2 μ. από την Κάμιρο. Σε αυτήν εικονίζονται δύο όρθιες γυναικείες μορφές σε στάση εναγκαλισμού. Η Τιμαρίστα, κατ’ ενώπιον, με χιτώνα και πέπλο που καλύπτει το κεφάλι της, αγκαλιάζει την κόρη της Κριτώ, η οποία φοράει χιτώνα και ιμάτιο και έχει κοντά μαλλιά. Είναι εντυπωσιακή η προσπάθεια του τεχνίτη να αποδώσει την ποιότητα των υφασμάτων. Το έργο είναι ροδιακό και χρονολογείται από το 420-410 π.Χ. Από την αίθουσα αυτή βγαίνουμε στον κήπο του μουσείου, όπου έχουν στηθεί διάφορα έργα γλυπτικής. Αξίζει να προσέξετε το τμήμα από κολοσσικό ανδρικό μαρμάρινο άγαλμα, ίσως λατρευτικό. Γνωρίζουμε από τις διάφορες πηγές πως οι Ρόδιοι προτιμούσαν τα μεγάλα αγάλματα και, εκτός από τον Κολοσσό, είχαν στήσει στην πόλη τους και άλλα γιγαντιαία αγάλματα. Από τον κήπο μια πόρτα οδηγεί στις δύο απέναντι αίθουσες. Στην πρώτη είναι συγκεντρωμένα ελληνιστικά και ρωμαϊκά αγάλματα και ανάγλυφα μεγάλου μεγέθους. Το βλέμμα σας θα αιχμαλωτίσει το λατρευτικό άγαλμα της Αφροδίτης. Ονομάζεται «Θαλάσσια Αφροδίτη», γιατί βρέθηκε στη θάλασσα. Έχει τη στάση της «αιδουμένης», καθώς με το δεξί της χέρι προσπαθεί να καλύψει τα στήθη της ενώ με το αριστερό συγκρατεί το ρούχο που γλιστρά από τη μέση της. Στρίβει το κεφάλι της προς τα αριστερά, δίνοντάς μας την αίσθηση ότι ξαφνικά κάτι άκουσε και σπεύδει να καλυφθεί, κρύβοντας την ομορφιά της. Αξίζει ακόμη να δείτε, στη μέση της νότιας πλευράς, τη μαρμάρινη κεφαλή του Ήλιου, που είναι ένα εξαίρετο δείγμα ελληνιστικού μπαρόκ και χρονολογείται από το 250-160 π.Χ. Βρέθηκε εντοιχισμένο σε οικοδομή κοντά στο Καστέλλο, όπου εικάζεται ότι ήταν το ιερό του θεού Ήλιου. Οι μελετητές εικάζουν ότι αυτό το κεφάλι είχε για πρότυπο τον Κολοσσό της Ρόδου. Μπαίνοντας στην επόμενη αίθουσα ξεκινούμε από τα αριστερά. Εδώ εκτίθενται έργα της ελληνιστικής και υστεροελληνιστικής περιόδου. Από τα πιο σημαντικά είναι αυτό της Αφροδίτης της Ρόδου. Πρόκειται για ένα μικρό μαρμάρινο άγαλμα, αντίγραφο της γνωστής Λουομένης Αφροδίτης του γλύπτη Δοιδάλση, που έδρασε τον 3ο αι. π.Χ. Μαρμάρινο κεφάλι του θεού Ήλιου, της ελληνιστικής εποχής (Αρχαιολογικό Μουσείο Ρόδου). Πυξίδα (6ος αι. π.Χ.) τύπου Φικελλούρων (Αρχαιολογικό Μουσείο Ρόδου). Μελανόμορφη αττική οινοχόη (τέλη 6ος αι. π.Χ.), με παράσταση συμποσίου (Αρχαιολογικό Μουσείο Ρόδου). Πρόσοψη του Νοσοκομείου των Ιπποτών στη Ρόδο.